Ռոզացեա հիվանդությունը քրոնիկ բորբոքային մաշկային խանգարում է, որը հիմնականում ազդում է դեմքի կենտրոնական հատվածի վրա՝ այտերի, քթի, կզակի և ճակատի վրա։ Ռոզացեայի առաջին նշանը հաճախ ժամանակավոր կարմրությունն է, սակայն ժամանակի ընթացքում այն կարող է դառնալ մշտական։ Չնայած այն ամբողջությամբ չի բուժվում, ռոզացեան հնարավոր է կառավարել՝ ախտանիշները մեղմացնելու և սրացումները կանխելու միջոցով։
Հիմնական ախտանիշները
Ռոզացեայի նշանները տարբեր մարդկանց մոտ կարող են տարբեր լինել, սակայն հիմնականում հանդիպում են հետևյալները․
- Դեմքի կարմրություն – Մշտական կարմրություն կամ այտուցվածություն այտերի, քթի կամ ճակատի շրջանում։
- Տեսանելի արյունատար անոթներ – Դեմքի մաշկի տակ կարող են նկատվել բարակ, կարմիր գծեր (տելանգիեկտազիա)։
- Բշտիկներ և բշտիկանման գոյացություններ – Փոքր կարմիր կամ թարախով լցված բշտիկներ, որոնք երբեմն շփոթում են պզուկների հետ։
- Մաշկի գրգռվածություն – Կարող է առաջանալ այրման կամ քորի զգացում։
- Մաշկի հաստացում – Բարդացած դեպքերում (հիմնականում տղամարդկանց մոտ) քթի մաշկը կարող է հաստանալ (ռինոֆիմա)։
- Աչքերի գրգռվածություն – Որոշ դեպքերում հնարավոր է աչքերի կարմրություն կամ քոր, կոպերի այտուցվածություն (ակնային ռոզացեա)։
Առաջացման պատճառները
Այս հիվանդության առաջացման ճշգրիտ պատճառը հայտնի չէ, սակայն մի քանի գործոն կարող են նպաստել դրա զարգացմանը․
- Գենետիկ նախատրամադրվածություն – Եթե ընտանիքում կա ռոզացեայով հիվանդ, մեծանում է դրա զարգացման հավանականությունը։
- Իմունային համակարգի պատասխան – Գերզգայուն իմունային համակարգը կարող է դեր խաղալ բորբոքման մեջ։
- Եղանակային գործոններ – Արևի ճառագայթները, ծայրահեղ եղանակային պայմանները կարող են սրել ախտանիշները։
- Միկրոօրգանիզմներ – Մաշկի վրա ապրող որոշ բակտերիաներ կամ մանրէներ կարող են նպաստել բորբոքման առաջացմանը։
Ի՞նչը կարող է սրել ռոզացեան
Կան որոշ գործոններ, որոնք կարող են սրել հիվանդության դրսևորումները․
- Արևի ճառագայթների երկարատև ազդեցություն
- Շատ տաք կամ սառը եղանակ
- Սթրես
- Ալկոհոլային խմիչքներ
- Կծու սնունդ
- Շատ տաք ըմպելիքներ
- Ինտենսիվ ֆիզիկական վարժություններ
- Որոշ կոսմետիկ միջոցներ և քսուքներ
Ախտանիշները վերահսկելու համար խորհուրդ է տրվում օրագիր պահել՝ հասկանալու, թե ինչն է հատկապես սրում հիվանդությունը ձեր դեպքում։
Ինչպե՞ս է բուժվում ռոզացեան
Թեև այն ամբողջությամբ չի բուժվում, գոյություն ունեն մեթոդներ, որոնք օգնում են կառավարել ախտանիշները․
Դեղորայքային բուժում
- Տեղային (քսուքային) միջոցներ – Օգտագործվում են բորբոքումն ու կարմրությունը նվազեցնելու համար։ Օրինակ՝ ազելաինաթթու, մետրոնիդազոլկամ բրիմոնիդին։
- Հակաբիոտիկներ – Միջինից ծանր դեպքերում կարող են նշանակվել հաբերի տեսքով։
- Իզոտրետինոին (ռետինոիդներ) – Կիրառվում է առավել ծանր դեպքերում, երբ առկա են ակնեատիպ բորբոքումներ։
Լազերային թերապիա
Լազերային բուժումը կարող է նվազեցնել տեսանելի արյունատար անոթները և մշտական կարմրությունը։
Խնամք և կանխարգելում
Օգտագործեք նուրբ մաքրող միջոցներ և խոնավեցնող քսուքներ՝ նախատեսված զգայուն մաշկի համար։
Պաշտպանեք մաշկը արևից՝ ամեն օր օգտագործելով արևապաշտպան քսուք (SPF 30 կամ ավելի բարձր)։
Խուսափեք կոսմետիկ միջոցներից, որոնք պարունակում են ալկոհոլ, քիմիական նյութեր կամ ուժեղ բուրավետիչ նյութեր։
Կյանքի կենսակերպի փոփոխություններ
Խուսափեք գրգռիչներից, օրինակ՝ կծու ուտելիքներից և ալկոհոլից։
Սթրեսի կառավարում․ փորձեք մեդիտացիա, յոգա կամ հանգստացնող վարժություններ։
Ի՞նչ անել, եթե ունեք ռոզացեայի նշաններ
Եթե նկատում եք դեմքի կարմրություն, բշտիկանման գոյացություններ կամ մաշկի մշտական գրգռվածություն, ցանկալի է դիմել մաշկաբանի։ Վաղ բուժումը կարող է կանխել ախտանիշների վատթարացումը և բարելավել մաշկի վիճակը։
Ռոզացեան կարելի է կառավարել ճիշտ խնամքի, կյանքի որոշակի փոփոխությունների և բժշկական միջամտության շնորհիվ։ Հասկանալով, թե ինչն է առաջացնում ձեր ռոզացեան, և համագործակցելով մասնագետի հետ, կարող եք պահպանել առողջ և հանգիստ մաշկ։